فیپا

مراحل دریافت مجوز فیپا و مدارک مورد نیاز

|

درخواست فیپا تنها به صورت الکترونیکی امکان پذیر است. بنابراین لازم است تا ناشران حقوقی یا حقیقی ابتدا به عضویت فیپای الکترونیکی درآمده و پس از دریافت شناسه کاربری و رمز عبور، درخواست خود (شامل تکمیل پرسشنامه و الحاق فایل های مربوط به کتاب) را به صورت الکترونیکی به وب گاه سازمان اسناد و کتابخانه ی ملی ارسال نمایند.

پس از ارسال درخواست فیپا، کد رهگیری به منزله رسید، به ناشر اعلام می گردد. در صورتی که اطلاعات ارسالی کامل و صحیح باشد پس از گذشت مدت زمان معین، فیپای کتاب در سایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی قابل رویت خواهد بود. فرآیند صدور فیپای الکترونیکی در صورت کامل بودن و صحت اطلاعات ارائه شده توسط ناشر، برای کتابهای تجدید چاپی، ۳ روز، کتابهای چاپ شده توسط ناشر دیگر، ۵ روز و برای کتاب های چاپ اول ۱۲ روز کاری، نیاز دارد.

مواردی که نیاز به فهرست نویسی مجدد دارند:

  • تغییر نام (عنوان) کتاب
  • تغییر نام مترجم
  • تغییر نام ناشر
  • تغییر در سلسله انتشارات یا فَروَست (سری)
  • تغییر در تعداد صفحات کتاب
  • ویرایش مجدد کتاب (ازچاپ دوم به بعد ممکن است نویسنده کتاب را ویرایش نماید)
  • تغییر در قطع کتاب

صدور مجوز فیپا

در ایران صدور مجوز فیپا تنها توسط سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران انجام می‌گیرد. این سازمان، اطلاعات فیپا را به صورت رایگان در اختیار انتشارات و نویسندگان کتاب قرار می‌دهد.

مدارک لازم برای اخذ مجوز فیپا

  1. اولین موضوعی که برای دریافت فیپا مطرح است فایل نهایی کتاب می باشد که نویسنده باید پس از انجام تمامی مراحل مربوط به صفحه آرایی و ویراستاری و صحافی ، به همراه شماره شابک به کتابخانه ی ملی ارسال نماید این نکته را به خاطر داشته باشید که کتاب های بدون شماره ی شابک ، امکان دریافت فیپا را ندارند. شابک یک سیستم برای شماره‌گذاری کتاب‌ها در سطح بین‌المللی است. شماره شابک متشکل از سیزده عدد است که رقم‌های آن در چند گروه قرار داده می‌شود و هر گروه مفهوم و معنای خاصی دارد.

برای مثال، عدد ۹۶۴ شماره یا شناسه ملی ایران است که در درون شماره شابک قطعاً موجود است. البته زمانی که کتاب در ایران چاپ شده باشد. عدد صفر نمایانگر کشورهای انگلیسی زبان است. البته لازم به ذکر است که موقعیت قرار گرفتن عدد صفر بسیار مهم است تا نشانگر یک کشور باشد. بخش دیگری از اعداد این شماره ۱۳ رقمی به ناشر ارتباط دارد و نشان‌دهنده ناشر آن است. بخش دیگری از اعداد نیز نشانگر منطقه جغرافیایی و زبانی است که کتاب در آن چاپ شده است. گروه دیگری از اعداد این شماره وجود دارد که جهت صحت آزمایی شابک است. این احتمال دارد که فردی بدون اخذ مجوز شابک قانونی اعدادی را تولید نموده باشد. برخی از اعدادی که در یک شابک قانونی وجود دارد نشان دهنده آن است که شابک صحت دارد و جعلی نیست )

  1. تصویر مدارک شناسایی هویتی شامل کارت ملی یا شناسنامه مورد نیاز است .
  2. نیاز است که اطلاعات کتاب که شامل تاریخ چاپ کتاب ، تعداد صفحه های کتاب و اندازه و قطع کتاب می باشد را ارائه نمایند.
  3. کتاب هایی که به شکل ترجمه می باشد در زمان اخذ فیپا می بایست از کتاب اصلی نیز اسکن تمامی صفحات ارسال شود و مدارک تحویلی قرار داده شود.

نکته ای که مطرح است این است که برای استعلام مشخصات فیپای کتاب خود می توانند در سایت کتابخانه ی ملی اطلاعات فیپای دریافت شده را وارد کرده و مشخصات کتاب خود را بررسی کرده و از صحت فیپا مطمئن شوند. نویسندگان یا مترجمان می‌بایست در نظر داشته باشند که هنگام دریافت فیپا برای کتابهایی که ترجمه شده است، اسکن از صفحه نخست کتاب اصلی الزامی است و حتماً می‌بایست در مدارک خود آن را داشته باشند.

درخواست فیپا برای منابع غیر کتابی

فهرست نویسی فقط برای کتاب‌ها نیست، منابع غیرکتابی هم در فهرست فیپا قرار دارند و قابل ثبت هستند. اما برای این دسته از آثار شماره دیویی و کنگره اختصاص نمی‌دهند. درحال حاضر درخواست فیپا برای منابع غیر کتابی از طریق تکمیل فرم مربوطه و ارسال فایل مورد نظر به نشانی nbm-fipa@nlai.ir  امکان پذیر است. فایل بعضی از منابع به دلیل حجم بالا از طریق نشانی ذکر شده مقدور نیست و فایل مربوطه به همراه فایل تکمیل شده از طریق مراجعه حضوری به واحد فیپا ارائه می شود. اعلام وصول فایل از طریق پست الکترونیکی به ناشر یا نویسنده اطلاع رسانی می شود.

مواردی که باعث تاخیر در اخذ فیپا می شود

گاهی ممکن است در شرایطی خاص، صدور مجوز فیپا با مشکل مواجه شود. در ادامه فهرستی از مهمترین اشکالاتی که ممکن موجب نقص در پرونده و عدم صدرو مجوز فیپا شود را بررسی می‌کنیم.

  • اطلاعات ارسال شده توسط ناشر صحت نداشته و یا ناقص باشد.
  • در زمان‌های خاصی درخواست فیپا بسیار زمان بر می‌شود، مانند بازگشایی مدارس و یا برگزاری نمایشگاه کتاب
  • گاهی محتوای کتاب نیاز به جستجو و بررسی بیشتر از منابع و یا اخذ مشورت از متخصصین دارد.